ในช่วงเดือนกันยายน-ต้นเดือนตุลาคม huaysod มีเทศกาลที่สำคัญของพี่น้องชาวปักษ์ใต้ คือวันสารทเดือนสิบ เป็นประเพณีสำคัญที่จัดขึ้นเพื่อทำบุญ อุทิศแก่บรรพบุรุษผู้ล่วงลับไปแล้ว จะตรงกับวันสิ้นเดือน 10 หรือแรม 15 ค่ำ เดือน 10 ซึ่งเป็นช่วงที่พืชพันธุ์ธัญญาหารกำลังออกดอกออกผล
วัฒนธรรมชาวปักษ์ใต้ รับตายาย ประจำปี 2565 วันสารทเดือนสิบ พิธีชิงเปรต! ความเป็นมาที่ควรรู้เกี่ยวกับประเพณีท้องถิ่น
วันสารทเดือนสิบเป็นงานบุญประเพณีของคนภาคใต้ ได้รับอิทธิพลด้านความเชื่อมาจากทางศาสนาพราหมณ์ นำมาผสมผสานกับความเชื่อทางพระพุทธศาสนา เพื่อเป็นการอุทิศส่วนกุศลให้แก่บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว ซึ่งเชื่อกันว่าได้รับการปล่อยตัวมาจากภูมินรกที่ตนต้องจองจำ เนื่องจากผลกรรมที่ตนได้เคยก่อไว้ตอนที่ยังมีชีวิตอยู่
ซึ่งการทำบุญเดือน 10 นี้เป็นประเพณีที่สำคัญ และได้ปฏิบัติสืบต่อกันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ทั้งนี้เนื่องมาจากความเชื่อทางพุทธศาสนาว่า ในปลายเดือน 10 (กันยายน-ต้นตุลาคม) พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตายาย หรือญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว โดยเฉพาะผู้ที่มีบาปนัก และกำลังตกนรกภูมิอยู่ซึ่งจะเรียกว่า “เปรต”
เว็บหวยสดพลัส เชื่อกันว่าในช่วงเวลานี้ จะได้รับการปล่อยตัวให้ขึ้นมาพบกับลูกหลานและญาติพี่น้องของตนในโลกมนุษย์ โดยจะเริ่มปล่อยตัวออกมาจากภูมินรกในทุกวันแรม 1 ค่ำ เดือน 10 เพื่อมาขอส่วนบุญส่วนกุศลจากลูกหลาน ญาติพี่น้องที่ได้เตรียมการอุทิศไว้ให้ เป็นการแสดงความกตัญญูต่อผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว หลังจากนั้นก็จะกลับไปยังภูมินรก ในวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10
การชิงเปรตที่ปฏิบัติกันในประเพณีสารทเดือนสิบนี้ มีลักษณะคล้ายกับการทิ้งกระจาดของจีน แต่การทิ้งกระจาดของจีน จะมีเป้าหมายตรงกับการตั้งเปรต-ชิงเปรตเพียงบางส่วนเท่านั้น กล่าวคือการทิ้งกระจาดของจีนเป็นการทิ้งทานให้แก่พวกผีไม่มีญาติ ส่วนการชิงเปรตของไทยเป็นการอุทิศส่วนกุศลไปให้ทั้งผี (เปรต) ที่เป็นญาติพี่น้องของตนเองและเปรตที่ไม่มีญาติด้วย
ซึ่งในปี 2565 นี้ เทศกาลสารทเดือนสิบ จะมีการจัดให้มีการทำบุญใหญ่ ในครั้งแรก คือ วันแรม 1 ค่ำ เดือน 10 ในปี นี้ ตรงกับ วันอาทิตย์ที่ 11 กันยายน 2565 หรือที่เรียกกันว่าวัน(เปตร)รับตา-ยาย และจะจัดทำบุญใหญ่อีกที ในวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 ในปีนี้ตรงกับ วันอาทิตย์ที่ 25 กันยายน 2565 เป็นการส่ง(เปรต)ตา-ยายกลับนรกภูมิ
ในบางท้องที่อาจจะทำบุญกันในวันแรม 14 ค่ำ เพื่ออุทิศส่วนกุศลไปให้พ่อแม่ – ปู่ย่า – ตายาย ญาติพี่น้องตลอดจนบุคคลอื่นๆ ที่ล่วงลับไปแล้วเป็นสำคัญ เพียงแต่การทำบุญใน 2 วาระนี้ อาจมีวิถีปฏิบัติที่แตกต่างกันไปบ้าง คือ วาระแรก(รับ)กับวาระหลัง(ส่ง) อาจให้ความสำคัญเหมือนกันหรือต่างกัน โดยจะทำบุญกันอย่างจริงจังในวาระหลัง หรือการทำบุญส่งตายาย เพราะถือว่ามีความสำคัญกว่าในวาระแรก
สำหรับชาวพัทลุงหรือชาวภาคใต้ จะเรียกวันทำบุญนี้ว่า “วันชิงเปรต” หรือ “ประเพณีชิงเปรต” แต่ทางภาคกลางอาจเรียกว่า “วันสาร์ท” หรือ “ประเพณีวันสารทไทย” ซึ่งก็คือการทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่บิดามารดา ปู่ย่า ตายาย ที่ล่วงลับไปแล้วตามความเชื่อของคนทั่วไป โดยการทำบุญบริจาคทาน ถวายพระภิกษุสงฆ์เป็นการอุทิศส่วนกุศลให้กับผู้ตายนั่นเอง
การทำพิธีของวันสารทเดือน 10 มีอะไรบ้าง
การจัดหฺมฺรับ (อ่านว่า หมับ แปลว่า สำรับ) คือการจัดเสบียงอาหารเป็นสำรับถวายพระภิกษุ บรรจุและประดับด้วยสิ่งของ อาหาร ขนมเดือนสิบลงในภาชนะที่เตรียมไว้ เช่น ถาด กาละมัง เข่ง กระเชอ เป็นต้น ชั้นล่างสุดบรรจุอาหารแห้ง ชั้นสองเป็นพืชผักที่เก็บไว้นาน ชั้นสามเป็นของใช้ในชีวิตประจำวัน ขั้นบนสุด ประดับขนมสัญลักษณ์เดือนสิบ ได้แก่ ขนมพอง ขนมลา ขนมบ้า ขนมดีซำ
การจัดหฺมฺรับ จะเริ่มทำกันในวันแรม 13-14 ค่ำ ชาวบ้านจะเตรียมซื้ออาหารแห้ง พืชผักที่เก็บไว้ได้นาน ข้าวของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน และขนมที่เป็นสัญลักษณ์ของสารทเดือนสิบ จัดเตรียมใส่หฺมฺรับ
ขนมแต่ละชนิดมีความหมายดังนี้
– ขนมลา เป็นเสมือนเสื้อผ้าที่ให้บรรพบุรุษใช้นุ่งห่ม
– ขนมพอง เป็นเสมือนแพที่ให้บรรพบุรุษข้ามห้วงมหรรณพ
– ขนมกง เป็นเสมือนเครื่องประดับ ใช้ตกแต่งร่างกาย
– ขนมบ้า เป็นเสมือนเมล็ดสะบ้า ไว้เล่นในวันตรุษสงกรานต์
– ขนมดีซำ เป็นเสมือนเงินตรา ไว้ให้ใช้สอย
การยกหฺมฺรับ หลังจากการจัดหฺมฺรับแล้ว เมื่อถึงวันแรม 15 ค่ำ(บางท้องที่อาจเป็นแรม14 ค่ำ) ต่างก็จะนำหมฺรับพร้อมภัตตาหารไปวัด ชาวบ้านจะแต่งตัวสะอาดและสวยงาม เพราะถือเป็นการทำบุญครั้งสำคัญ โดยอาจจะต่างคนต่างไปหรือจะจัดเป็นขบวนแห่ เมื่อมาถึงวัด ก็จะร่วมกันถวายภัตตาหารแก่ภิกษุสงฆ์ เสร็จแล้วจะร่วมกัน “ตั้งเปรต” เพื่อแผ่ส่วนบุญส่วนกุศลให้แก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว
ในอดีตจะตั้งเปรตบริเวณโคนต้นไม้หรือบริเวณกำแพงวัด แต่ปัจจุบันมีการตั้งบน “หลาเปรต” หรือศาลาเปรต โดยอาหารที่จะตั้งนั้นจะเป็นขนม 5 – 6 อย่างรวมถึงอาหารอื่น ๆ ที่บรรพชนชื่นชอบ เมื่อตั้งเปรตเสร็จพระสงฆ์จะสวด เมื่อพิธีสงฆ์เสร็จ ผู้คนจะร่วมกัน “ชิงเปรต” โดยการแย่งชิงอาหารบนหลาเปรต นอกจากความสนุกสนานแล้ว ยังเชื่อกันว่าหากใครได้กินอาหารบนหลาเปรตจะได้รับกุศลแรง เป็นศิริมงคลแก่ตนเองและครอบครัว
สำหรับวันชิงเปรตในปี 2565 ที่ผ่านไปในวันอาทิตย์ที่ 11 กันยายน 2565 หลายคนอาจจะยังกลับไปไม่ทัน แต่ยังมีอีกวันที่สำคัญที่ลูกหลานชาวใต้ไม่ควรพลาด คือวันส่งเปรต ที่จะจัดขึ้นอย่างยิ่งใหญ่ในวันอาทิตย์ที่ 25 กันยายน 2565 นี้ ไม่ใช่ลูกหลานก็ไปร่วมงานกันได้ รับรองความสนุก ฝากติดตามบทความต่อๆไป ใน huaysod สำหรับวันนี้ “สวัสดี”
อ่านบทความอื่นๆ ของเว็บหวย 2019
